Featured Post

Cachar ramri, dàn mit aṭanga a lan dan - Robert Hrangdawla ziah

Cachar nena kan ramri hi kan chiang lo tlangpui a. Sorkar Record-a a lan dan, Dàn mit aṭanga a lan dan chu:

1871 hma khan Thingpui Huan siama Sap Sumdawng hoin Mizo Lalte ramah Thingpui Huan siamin kan ram an rawn nek a. Kan Lalte'n kan ram humhimna'n a rualin, Ni 23.1.1871 khan umchhuah tumin hma an la a. Khawthlang lamah Bengkhuaia leh Lal dangte'n Alexandrapur leh Katlicherra thleng hma an laa, Zoluti an man bawka. Khawchhak lamah 23.1.1871 tho khan Lalburha leh Lal dangte'n Jhalnacherra ah hma an laa; Ni 26.1.1871 khan Manierkhal Outpost an luhchhuak a; chumi hnuah Nundigram khuaah hma an la leh a; a vaiin mi 25 an that a, man pawh an nei nual a, tin silai 13 an man bawk.

Heta ṭang hian kan Lalte'n kan ram, Mizoram chin an lo tih chu hai rual a ni lo.

Mizo History ziaktu ṭhenkhatin, kan Lalte'n vai run angin an ziak a, hei hi thudik lo niin a lang. Kan Lalte kha misual, mi run hmang an ni lo, vai an run lo, an remtihna tel loa an ram, kan ram an rawn nek kha an duh thei lo, ram humhimna'n umchhuah an tum mai a ni zawk.

Khatih lai khan Sapin min la awp lo, Assam-ah pawh kan awm hek lo. Chuvangin, British-ho khan ramri an kham thei lo. Mahse Mizo Lalte laka him an duh si a, Suakpuilala nen Saui an tan a, Suakpuilala'n ziak a thiam lo, ramri tihchianna'n kum 1875 khan, British Lalnu aiawhin, Gov't. of India-a Foreign Secretary, C. U. Aitchison-a signature in, INNER LINE tia hriat, Cachar chhimlam ramri (southern frontier of the district of Cachar) chu NOTIFICATION No. 2299P, dt. 20.8.1875 hmangin a rawn puang (notify) ta a. Hei hi INTERNATIONAL BOUNDARY, sovereign country pahnih remtina (sauitan) hmanga puan a ni. India ram leh Assam-ah tidanglam thei tumah an la awm lo. State Chief Secretary chu Foreign Secretary hnuai ami a ni a, Foreign Secretary chhuah Notification hi a tidanglam thianglo. He ramri hi Internatinal Agreement nemnghehna a nih avangin Foreign Secretary in a hming ziah hnanin a nemnghet a ni. Foreign Secretary hming ziah hnan pawimawhzia chu chutiang chu a ni, ramdang nena inremna thuthluñg, State Chief Secretary tihdanglam thianglo a ni. A sang zawk thu hi a hniam zawkin a tidanglam thianglo. Cachar ramri puanna he 1875 Notification hi tun thlengin a tidanglam theitu in a la tidanglam lo, ramri puanna Dan a la ni renga, Indian Evidence Act, 1872 (India ram puma thil finfiahna Dan) Section 35-na pawhin finfiahna atana a pawm a ni.

1875 Notification tarlan ramri point ṭhenkat te chu:


  1. Khawthlangah, Chatter Choora Peak hmar lam mel engemaw zata 1871-72 Vailen laia siam outpost aṭanga intaniñ (commencing from the outpost established during the Lushai Expedition of 1871-72 a few miles north of Chatter Choora Peak). He outpost hi a awmna chian a ngai a ni.
  2. Hmar lamah, Cleve House, Dwarband Military Outpost, heta tang hian hmar lam mel 2 velah. Hengte pawh hi a hmuna chian a ngai.
  3. Khawchhaklamah, Monierkhal Outpost - Ehoobun Hills kal tlangin Barak Lui kama Mynadur Outpost ah.


1875 Notification a ramri tarlan te hi 1871 a Mizo Lal te, Bengkhuaia-Lalburha te ho hmun hauh nen khan a inmil hle.

Kum 1877 khan Govt. Forest pasarih (7) puan a ni a, chumi zinga chhim tawp ami chu INNER LINE FOREST RESERVE tih a ni a. Square mel 509 vela zau a ni. Assam Forest Department in FORM 46 hmanga 1896-97 a an tarlan dan chuan, INNER LINE FOREST RESERVE hi LUSHAI TERRITORY ami a ni. Hei hi tun hun thleng hian tihdanglamna a awm hriat a ni lo.

Notification No. 9101, dt. 28.8.1930 hmangin Assam Offg. C.S in Lushai Hills (Mizoram)-ah Schedule of Districts Act, 1874 hman theih turin a puang a.

Notification No.9102 A. P., dt. 28.8.1930 hmangin Assam Offg. C. S in, 1875 Notification luahlan chuang loin, Inner Line a rin ve a, mahse 1933 khan paih bo a ni a.

Notification No. 2106 A. P, dt. 9.3.1933 hmangin Assam C. S in, 1930 Notification luahlanin, Lushai Hills District tan INNER LINE a rin a. He Notificstion hian 1875 Notification a luahlan (supercede) lo, luahlan thei pawh a ni lo; Lushai Hills District ramri (frontier/boundary) ni turin a puang hek lo. 1875 Notification erawh chuan kha INNER LINE a rin kha Cachar chhimlam ramri ni turin a puang a, chu chu Mizoram hmarlam ramri a ni.

1933 Notification hian:

HMARLAM RAMRIAH- Aizawl-Dwarband kawnga Dholai Bridge (lei), Barunchara, Bairabi range, Bairabi Lui lej Tlawng infinna, Pakwa Lui, chuta tang chuan hmarlam panin Chatarchura Peak (2071) ah; chuta tang chuan khawthlanlam ngil taka panin, Medli-Cherra Lui leh Langkaih infinna aṭanga chhim-thlang lam furlong 3 velah, Lushai Hills leh Tripura State leh Sylhet inpawhna (tri-junction)-ah.

1875 Notification leh 1933 Notification te hi an in zul teuh hle a, khawchhak leh khawthlang ri-ah a danglam zualin a lang. Hmar lamah, a hnai berah pawh Dholai Bridge hi Inner Line ri a ni tih 1933 Notification ah kan hmu.

1933-ah pawh Mizoram hi British India (Assam)-ah a bet lo, kan Lalte pawh an lal reng. British India-ah chuan District hotu chu DC a ni a; Mizoram chu Superintendent hmangin London aṭanga awp kan ni. Chuvangin, the Govt. of India Act, 1935, British Parliament siamah pawh khan "EXCLUDED AREA" (India/Assam-a tel lo)-ah Mizoram hi dah a ni. Mahse, London aṭanga min enkawlna'n India/Assam-a an mi leh sate an hmang (depute) mai a ni.

Mizoram hi India/Assam-a a tel ve loh avangin, 1947-a Independence hmuh dawn pawh khan, India-a awm turin kan hruaitute an sawm a nih kha!

Tichuan, 1947 hma aṭang tawha India/Assam-a awm a inngaihna kan nei a nih chuan, paihbo i la, thlirdan kan thiam deuh ang.

Chutiang bawkin C. S hian Foreign Secretary Notification a luahlan (supercede) thei lo tih pawh i hria ang u. Tichuan, 1875 Notification hi a la nung reng a ni tih pawh i hria ang u. 1875 Notification-in huam loh a neih a, 1933 Notification-in a huam si chuan, chu lai atan chuan 1933 Notification hman theih a ni ang.

1933 Notification chuan khawthlang lamah Sylhlet, Tripura leh Lushai Hills intawhna (tri-junction) hi a tawpna a ti a, 1875 Notification chuan "a few miles north of Chattar Choora Peak a ti a, a inang lo. Khawchhak lamah 1875 Notification chuan Barak Lui kama Mynadur a ti a, 1933 Notification chuan Barak leh Ruanding Lui infinna a ti a, a inang lo leh bawk.

India Sawrkarin Foreigners (Protected Areas) Order, 1958 a siamah chuan, Mizoram-a Foreigner-te pelh phal loh chu:

Khawchhak lamah, Manipur, Mizoram leh Assam inrina (tri-junction) aṭanga INNER LINE zui zelin Mizoram khawthlanga INTERNATIONAL BORDER thleng a ti. Mizoramin Bangladesh a ri niin a lang.

Assam Police retreating from Zophai

Comments

Buy Online! Home Delivery!!

Popular Post

Mizo Doctor hmasa - Hmunṭha khaw lal daktawr

MLA LAD Fund hman theihna leh hman theih lohnate

Windows leh Android-ah Mizo Ṭawng dik takin i chhu tawh ang u

Sailam Lal Bengkhuaia Pasalṭha Chawma, James Winchester thata a fanu Mary Winchester sala mantu - Chungtea

Mizoram Sana - The Mizo Meridian