Featured Post

Mizoram Sana - The Mizo Meridian

Kamkeuna:

Han ngaihtuah mai chuan sana dar zat hi khawia mi kan lak nge, mil a ngaihin khawiah nge kan mil ang tih hi ngaihtuah puat theih a ni a, ngaihtuah chet chet theih a ni bawk awm e. Thil tihhonaa 'i va tlai ve' emaw, 'i va hma ve' emaw min lo tih chuan kan sana kan han en a, Biak In dar mil thlap emaw, Radio mil thlap emaw, DDK/LPS/ZONET mil thlap emawa kan dah te a ni fur a. Tunlaiah chuan mobile phone hmangin service provider-te dah dik sa kan hmang nasa viau mai. Service provider te pawh a chang chuan a second mai ni lo, a minute hiala inhma hleih te pawh a awm ve nawk ṭhin. Thawkkhat lai khan India Hmarchhak bik tana sana hran neih te kha a thawm a ring viau a. Tin, school ṭan hun thleng hian sawi kai theih a ni a, kan thiam ang tawkin kan han sawi ang e.

Sana Herh Mil Dan:

Eng pawh lo ni se la, chumi kan sana va milna te chuan khawia dar zat nge an lo mil ve le? India ram puma sana kan hman chu Indian Standard Time (IST) kan tih mai hi a ni a. Chumi sana vawngtu chu National Physical Laboratory, New Delhi niin, 82.5ºE Longitude zawna ni (sun) awm lai tak (meridian) hi chhun lai dar 12 anga ngaiin India sana an herh mil ṭhin a ni. Chumi anga an herh mil chuan India sana chu khawvel sana inhmanṭawm, Greenwich Mean Time (GMT) aiin darkar 5 leh a chanve chiah chiahin a hma ta zawk a ni. Myanmar ramah pawh hetiang tho hian 97.5ºE Longitude hmangin Myanmar sana an herh mil a, GMT aiin darkar 6 leh a chanvein a hma a. Myanmar sana leh India sana chu darkar 1 chiah chiahin a inhma hleih ta a ni. Bangladesh Standard Time chu 90ºE Longitude hmanga herh mil niin, GMT aiin darkar 6-in a hma zawk a ni. Chuti chuan Myanmar, Bangladesh leh India sana chu darkar ½ diat diatin an inthlau ta a ni.

Mizoram Sana ve chu?

Khawvel ram hrang hrangte sana herh mil dan anga kan en chuan Mizoram tan tlangtu longitude thui ber chu 93ºE Longitude a ni a. Hemi 93ºE Longitude hi sana herh milna atan lo hmang ve dawn ta i la, GMT aiin darkar 6 leh minute 12-in Mizoram Sana chu a hma zawk dawn tihna a ni. Bangladesh sana aiin minute 12-in kan hma zawk ang a, Myanmar sana aiin minute 18-in a tlai zawk ang a, India sana aiin minute 42 zetin kan hma thung dawn a ni. Mahse, a laklawh tiu teu viau mai a. Ram dang sana nena mil zung zung a harsa deuh mai thei. Sana hran kan neih dawn tak tak chuan logitude en mil tur dang zawnte pawh a ṭha mai thei a ni.

The Mizo Meridian

A chunga kan han tarlan tak aṭanga lang chiang ta em em chu - Mizoram (state) chung zawn van lai zawl taka ni awm hun hi IST chhun dar 12, minute 42 vela a la rik hma, IST 11:18am vel a ni tihna a nih chu! Zokhawthar leh Kanhmun chung zawn taka ni awm lai chu minute 4 dawn laiin a inthlau thung ang a. IST aiin Bangladesh sana pawh hi rinpui ta zawk i la, a awm ang zawk dawn viau a lo ni. Tunah chuan kan kawmthlang, ni chhuah harna zawka mite zing dar 6-a an thawh hnu darkar chanve hnuah dar 6 kan ti ve chauh mai a. Ngaihtuah chian chuan a fel lo tlat a ni. 

Taksa sana:

Mithiamte chhut danah phei chuan kan taksa sana (biological clock) te thleng hian kan ram sana hman hian a khawih theih avangin fimkhur a ṭha hle. Zan dar 10-a mut hi a hrisel tia lehkhabua kan chhiar kha Mizoramah chuan zan dar 10:41-45 velah kan lo mu chauh zel a, zingah lah mi aiin kan lo tho tlai ziah a! Kan taksa hian he'ng sana phuahchawp hi a lo hmang ve tawh si lo a, kan thawhchhuah thleng hian a nghawng theihna lai hi a awm vek a ni. India ram lailia mi nawlpuiin zing dar 9:30-a school an ṭan chuan keini chuan zing dar 8:30 emaw, a tlai berah zing dar 9-ah chuan kan ṭan ngei ngei a ngai tihna a nih chu!

Comments

  1. Kan piputen kan tunlai sana hman ring lova ni atanga hun bi an teh kha alo dik phian dawn a nih chu a. Chhun chawfak hun an tehna chu chhunlai taka mihring hlim a arbawm lai tak an lo hman/teh thin kha a ni.

    ReplyDelete

Post a Comment

Please comment and not to hurt others' feeling.

Popular Post

MLA LAD Fund hman theihna leh hman theih lohnate

Windows leh Android-ah Mizo Ṭawng dik takin i chhu tawh ang u

Mizo Doctor hmasa - Hmunṭha khaw lal daktawr

Sailam Lal Bengkhuaia Pasalṭha Chawma, James Winchester thata a fanu Mary Winchester sala mantu - Chungtea